Λίγα μόλις μέτρα μακριά από τη Μονή Καισαριανής, στις φυλλωσιές των δένδρων  που σκεπάζουν τις ήσυχες πλατείες που ξεκουράζονται οι επισκέπτες, το μέλος και εθελοντής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. Μιχάλης Κωτσάκης, ανακάλυψε στις αρχές Απριλίου ένα είδος πουλιού που παρατηρείται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Πρόκειται για τον Νανοφυλλοσκόπο (λατινική ονομασία: Phylloscopus proregulus) που έφθασε εδώ από τη μακρινή Σιβηρία. Οι αρχικοί δισταγμοί για την ταυτότητα του πουλιού ξεπεράστηκαν όταν έμπειροι παρατηρητές πουλιών επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για το συγκεκριμένο νέο είδος για τη χώρα μας. Στη συνέχεια δόθηκε και η – τυπική - έγκριση της Επιτροπής Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων, και ο κατάλογος των πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στην Ελλάδα αριθμεί πλέον 444 είδη.

Νανοφυλλοσκόπος (φωτό Μ. Κωτσάκης)

Αξίζουν συγχαρητήρια στον κ. Μ. Κωτσάκη για την ανακάλυψη αυτή που είναι αποτέλεσμα μιας ωραίας δραστηριότητας που απαιτεί μεγάλη επιμονή και υπομονή, συνδυάζει την ψυχαγωγία με την εκπαίδευση και ενισχύει τους δεσμούς του ανθρώπου με τη φύση. Η παρατήρηση πουλιών ως δραστηριότητα συσπειρώνει ένα συνεχώς αυξανόμενο κοινό που μπορεί να ασχολείται με αυτή λίγο ή πολύ στο ύπαιθρο αλλά ακόμα και στην πόλη που συχνά κρύβει πολλούς θησαυρούς.

Ωστόσο η ανακάλυψη αυτή μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε την αξία ενός δάσους δίπλα στην πόλη όπου μπορούν ακόμα να βρίσκουν καταφύγιο σπάνια είδη της πανίδας κα ειδικά της ορνιθοπανίδας. Αλλωστε τα πουλιά αποτελούν μια ιδιαίτερη ομάδα ζώων με μεγάλη σημασία για την οικολογία μιας περιοχής επειδή έχουν αναπτύξει μεγάλη ποικιλία ειδών και αντίστοιχα μεγάλη διατροφική ποικιλομορφία, παρεμβάλλονται σε διάφορα καίρια σημεία της τροφικής αλυσίδας και βρίσκονται συνήθως στα ανώτερα επίπεδα της οικολογικής πυραμίδας. Τα χαρακτηριστικά αυτά, σε συνδυασμό με τη σχετικά εύκολη παρατήρηση και καταγραφή τους, τα καθιστούν άριστους περιβαλλοντικούς δείκτες. Αυτό σημαίνει ότι, καταγράφοντας πουλιά που υπάρχουν σε μια περιοχή, μπορεί κανείς να εκτιμήσει την οικολογική κατάστασή της. Οσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλομορφία και η πυκνότητα της ορνιθοπανίδας σε μια περιοχή, τόσο μεγαλύτερη είναι και η οικολογική της αξία  Επιπλέον όπως αναφέρεται σε έκθεση του 1994 της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος για την κατάσταση του περιβάλλοντος σε 50 χώρες (European Environment Agency : The Dobris Assessment), τα πουλιά κατέχουν ξεχωριστή θέση και στην «αστική οικολογική τροφική αλυσίδα» και διαβιούν σε μια λεπτομερώς διαφοροποιημένη ποικιλία ενδιαιτημάτων. Γιαυτό ο αριθμός των ειδών της ορνιθοπανίδας μπορεί να θεωρηθεί ως δείκτης και της αστικής ποιότητας.

Η ανακάλυψη λοιπόν αυτού του νέου είδους για τη χώρα μας, αναδεικνύει την αξία του Υμηττού ως περιοχής με αξιοπρόσεκτη βιοποικιλότητα και ειδικά του Αισθητικού δάσους, που δημιούργησε και διαχειρίζεται η Φιλοδασική, ως ενός πόρου που εκτός από την χώρος αναψυχής και πεδίο ανάπτυξης της περιβαλλοντικής παιδείας, είναι και ένας πόλος μεγάλης οικολογικής αξίας.