Φροντίδα, Πρόληψη και Επιτήρηση: Η Θερινή Διαχείριση του Αισθητικού Δάσους

Την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο, η Φιλοδασική ολοκλήρωσε στο Αισθητικό Δάσος του Υμηττού εκτεταμένους καθαρισμούς της παρεδαφιαίας βλάστησης, εστιάζοντας στην απομάκρυνση ξερών χόρτων και εύφλεκτης ύλης από σημεία υψηλού κινδύνου. Οι παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν κυρίως κατά μήκος του κεντρικού ασφαλτοστρωμένου οδικού δικτύου του Δάσους, με καθαρισμό σε βάθος 1,5 έως 3 μέτρων από κάθε πλευρά, καθώς και σε βασικούς δασικούς δρόμους, πεζοδρόμους και μονοπάτια. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε σε περιοχές με αυξημένη επισκεψιμότητα ή εγγύτητα σε υποδομές, όπως η ευρύτερη περιοχή της Μονής Καισαριανής, ο Ιστορικός Ελαιώνας, τα πρανή του ρέματος Ηριδανού, τα όρια του νεκροταφείου Καισαριανής, η παλιά χωματερή, ο λόφος Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, ο χώρος υπαίθριας αναψυχής και η ευρύτερη περιοχή του Αγ. Γεωργίου Κουταλά, και άλλες κρίσιμες θέσεις.

Οι εργασίες καθαρισμού έχουν στόχο τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς, κυρίως από ανθρώπινη αμέλεια, που παραμένει η βασική αιτία πρόκλησης δασικών πυρκαγιών. Η απομάκρυνση της βλάστησης γίνεται με προσοχή, ώστε να διασφαλίζεται η φυσική αισθητική του τοπίου και να μην αλλοιώνεται η συνολική εικόνα του Δάσους.

Παράλληλα με τους καθαρισμούς, η ομάδα της Φιλοδασικής φροντίζει με σχεδιασμό και συνέπεια το πότισμα νεοφυτεμένων δέντρων, τα οποία φυτεύτηκαν νωρίτερα μέσα στο έτος σε διάφορες περιοχές του Αισθητικού Δάσους. Το τακτικό τους πότισμα κατά τους θερινούς μήνες είναι κρίσιμο για την επιβίωσή τους, ιδιαίτερα σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας.

Η Φιλοδασική έχει ξεκινήσει και παρεμβάσεις διαχείρισης ξερών δέντρων, τα οποία – εξαιτίας των παρατεταμένων ξηρασιών και των ακραίων θερμοκρασιών των τελευταίων ετών – εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε μικρές ομάδες εντός του Δάσους. Η απομάκρυνσή τους πραγματοποιείται κυρίως για προληπτικούς λόγους, όπως η αποτροπή εξάπλωσης φλοιοφάγων εντόμων. Οι εργασίες αυτές σταματούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού για λόγους ασφαλείας και θα συνεχιστούν το φθινόπωρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απομάκρυνση της ξερής βιομάζας δεν είναι απόλυτη. Σε επιλεγμένα σημεία διατηρούνται ιστάμενα ή κατακείμενα ξηρά δέντρα, τα οποία λειτουργούν ως «νησίδες» βιοποικιλότητας, προσφέροντας καταφύγιο σε είδη πανίδας, συμβάλλοντας στη φυσική ανακύκλωση της ύλης και προστατεύοντας το έδαφος. Αυτή η στρατηγική, που εφαρμόζεται ήδη από τη δεκαετία του ’70 σε περιοχές όπως η Καλοπούλα και οι Κουταλάδες, στοχεύει στη σταδιακή «ωρίμανση» του τεχνητού οικοσυστήματος του Αισθητικού Δάσους.

Όλες οι παραπάνω ενέργειες βασίζονται σε μακρόχρονη εμπειρία, σχεδιασμό και επιστημονική τεκμηρίωση. Για τη Φιλοδασική, στόχος δεν είναι απλώς μια «καθαρή» εικόνα, αλλά η διαμόρφωση ενός ουσιαστικά λειτουργικού, ασφαλούς και ζωντανού οικοσυστήματος, που να συνδυάζει την προστασία της φύσης με την πολιτιστική κληρονομιά και την αναψυχή για τους/τις επισκέπτες/ριες.

Στο πλαίσιο της πρόληψης, η Φιλοδασική επανδρώνει σταθερά δύο πυροφυλάκεια εντός του Αισθητικού Δάσους, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1 Μαΐου – 31 Οκτωβρίου). Η πολύωρη παρουσία των πυροφυλάκων ιδίως τις πιο επικίνδυνες ώρες της ημέρας, εξασφαλίζει την έγκαιρη αναγγελία μιας πυρκαγιάς (οργανωμένη παρατήρηση για άμεσο εντοπισμό φωτιάς ή καπνού) και τη διαρκή επιτήρηση κρίσιμων σημείων για τυχόν ύποπτη δραστηριότητα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην πρόληψη πυρκαγιών.

Το Αισθητικό Δάσος του Υμηττού παραμένει ένας ζωντανός τόπος φύσης, γνώσης και προσφοράς, και κάθε παρέμβαση που σχεδιάζεται και εφαρμόζεται έχει ως στόχο την ισορροπία ανάμεσα στην προστασία και τη βιώσιμη απόλαυση αυτού του μοναδικού χώρου από όλους και όλες.